dr Antoni Kolek, opiekun merytoryczny oraz ekspert portalu www.zglosnaduzycie.pl
Dyrektywa o ochronie Sygnalistów jeszcze w tym roku znajdzie zastosowanie także w instytucjach publicznych. Oznacza to, że w najbliższych miesiącach przedstawiciele administracji publicznej zobligowani są wdrożyć w swoich organizacjach kanały zgłoszeniowe oraz rozwiązania chroniące Sygnalistów. Niezależnie od ostatecznego brzmienia aktu prawnego, jaki zostanie sformułowany w Polsce należy zauważyć, że pracodawcy będący jednostkami sektora finansów publiczne powinni być gotowi do obsługi zgłoszeń do 17 grudnia 2021 roku.
Ochrona Sygnalistów ma na celu zapobieganie sytuacji, gdy na skutek ujawnienia przez pracownika naruszenia prawa unijnego pracodawca mógłby stosować działania odwetowe. Dyrektywa wskazuje, że osobom dokonującym zgłoszenia należy zapewnić ochronę przed wszelkimi formami działań odwetowych – zarówno bezpośrednich, jak i pośrednich. Co więcej działania odwetowe nie mogą być podejmowane ani tolerowanych przez pracodawcę, klienta lub usługobiorcę oraz osoby pracujące dla niego lub działające w jego imieniu, w tym współpracowników i kierowników w tej samej organizacji lub innych organizacjach, z którymi osoba dokonująca zgłoszenia kontaktuje się w kontekście związanym z pracą. W praktyce oznacza to, że ochrona Sygnalistów dotyczy nie tylko pracowników, ale także kontrahentów, usługodawców czy wykonawców zadań powierzonych przez podmioty administracji publicznej.
Z kolei, jeśli dojdzie do działań odwetowych państwa członkowskie zobligowane są zapewnić osobom dokonującym zgłoszenia, które doświadczyły działań odwetowych, dostępu do środków ochrony prawnej i odszkodowania. Co ważne, odpowiedni środek ochrony prawnej w każdym przypadku powinien być uzależniony od rodzaju doświadczonych działań odwetowych, a szkodę poniesioną w takim przypadku należy naprawić całkowicie, zgodnie z prawem krajowym. Oznacza to, że jednostki sektora finansów publicznych, które dopuszczą się działań odwetowych na Sygnalistach będą zobligowane do
Wśród możliwych środków ochrony prawnej Sygnalistów może znaleźć się m.in. przywrócenie do pracy, czy też odwołanie z przeniesienia, które było formą działania odwetowego. Sygnalista, który został zdegradowany będzie musiał zostać przywrócony na dotychczasowe stanowisko. Z kolei w przypadku wstrzymania szkolenia lub awansu, odebrania zezwolenia czy licencji – niezbędne będzie przywrócenie dotychczasowego stanu uprawniającego Sygnalistę do wykonywania prac sprzed zgłoszenia. Zatem na skutek ochrony Sygnalistów działania odwetowe pracodawcy będą wiązały się z przywróceniem uprzedniej pozycji zgłaszającego naruszenia.
